Menemen'in Sesi KAPAT

PAYLAŞ 

Bugünkü yazımda, 1939 yılında Menemen Belediye Başkanlığı koltuğunda oturan Avukat İdris Tınaz Bey ile Yeni Asır Gazetesi muhabirinin yaptığı bir röportajı aynen yayınlıyorum.

     Bugünkü yazımda, 1939 yılında Menemen Belediye Başkanlığı koltuğunda oturan Avukat İdris Tınaz Bey ile Yeni Asır Gazetesi muhabirinin yaptığı bir röportajı aynen yayınlıyorum. İdris Bey´in Menemen ekonomisinden sporuna, tarımından belediye hizmetlerine kadar hemen herşeyi anlattığı bu uzun ve güzel röportaj, 26 Ocak 1939 tarihinde Yeni Asır Gazetesi´nde yayınlandı. O günkü Menemen hakkında oldukça ayrıntılı bilgiler edindiğimiz bu röportajı ilgi ile okuyacağınıza eminim. ?MENEMEN´İN GENEL DURUMU? şeklinde başlayan yazı muhabirin ağzından şöyle devam ediyor.?

?Son senelerde Menemen´de bariz bir belediye faaliyeti ve buna benzer olarak imar hareketleri görülmektedir. İzmir´in şimal (kuzey) mıntıkası kapısını teşkil eden kasabanın bu imar faaliyetinde çok geç kaldığı aşikardır. Cumhuriyetin ilanından itibaren diğer belediyelerde başlayan şuurlu ve planlı hareket Menemen´de başlamış olsaydı Menemen kasabasının çehresi her halde bugünkü kadar iptidai olmazdı. Belediye işleri hakkında izahat almak üzere belediye reisi İdris Tınaz´ı ziyaret ettim. Belediyenin meşgul olduğu işler hakkında bana aşağıdaki izahatı verdiler:

Menemen Belediye Başkanı Avukat İdris Tınaz Bey

SU İŞİ : Geçen içtima devresinde belediye meclisince verilen kararların tatbikinden elde edilen netice ile Menemen belediye bütçesi 64000 liraya çıkarılmış ve bu suretle Karagöl mıntıkasında 18 murabbaadan ibaret su hazinelerinin kasabaya akıtılması için muhtaç olduğu 98 bin liranın belediyeler bankasından istikrazına muvaffakıyet elvermiştir. Bugün kasabaya en yakın iki membanın kaptajları bitirilmiş, menbalardan itibaren kasabaya doğru güzergahta takriben 1500 metre tulünde hafriyat yapılmış, demir ferşine başlanmıştır. Mart ayı içinde bu iki menbanın su mecmuu saniyede 9 litre olduğuna göre önümüzdeki yaz halkın susuzluk ıztırabını çekmeyeceğine kanaat edebiliriz. Menemen su işinin bu suretle esaslı surette hallinden dolayı ne kadar sevinç duysak yeridir.

1939 yılında yapımı devam eden su çalışmalarından bir görüntü

ELEKTRİK İŞİ : Kasabada 15 seneden beri bilfasıla çalışan 20 bargir kuvvetinde bir motorla memleketin ışığı temin edilmektedir. Tip itibari ile mütemadi olan ve bugünkü ihtiyaçlara cevap veremeyen bu tesisatı yenilemek için belediye meclisi kararı ile bedeli 47 bin lira tutan bir proje yaptırılmış. Nafıa vekaletince tasdik edilmiştir. Ancak belediyenin su işinin taksitleri muntazaman tediye etmek ve bunu bilhassa mali sebepten aksaklığa uğratmamak için elektrik işini tehire ve mevcut tesisatı ıslaha karar verdik. Bu maksatla 35 bargir kuvvetinde bir motor mübayaa edilerek montajına başlanmıştır. Aynı zamanda şebeke üzerinde esaslı ıslahat yapılacaktır.

MÜSTAKBEL İMAR PLANI : Bir belediye elinde kasabanın istikbalde yürüyeceği ve inkişaf edeceği istikameti gösterir bir plan olmadıkça o belediyenin mesaisinin heder olacağına şüphe yoktur. 1932 se-nesinde emekli bir topçu zabitine yaptırılan Menemen kasabasının hali hazır ve müstakbel imar planı, Nafıa Vekaletince seneler süren uzun tetkikat ve tatbikattan sonra hali hazır planı tasdik ve imar planı reddedilmiştir. Buna sebep olarak da vekalet imar planını tevsii tarikten ibaret görmüş olmasıdır. Yeniden imar planı tanzimi için dahiliye vekaletinden telakki ettiği emir üzerine imar komisyonu tarafından talimatına tevfikan rapor hazırlamağa başlanmıştır.

PARKE KALDIRIM : Her sene bütçeden ayırdığı ufak tahsisatlarla belediye önünden itibaren kasaba içinden geçen İzmir - Bergama yoluna doğru bir istikamet takip eden yolları parke taşı ile tefriş ediyor.

Bu döşeme ile çarşının ve yolların vaziyeti derhal değişmiş, yolun iki tarafındaki dükkan sahipleri de dükkanlarını imar etmek zaruretini kendilerinden duyarak lazım gelen imar faaliyetine başlamışlardır. Halkımızın belediye faaliyetine uygun olarak Menemen´in imarına iştirakleri şükranla karşılanır.

İdris Tınaz Bey bir çalışmayı denetlerken

ARAZOZ İŞİ : Muhtemel bir yangına karşı hazırda olsun seferde olsun, yangın söndürme vesaitine sahip olmak mecburiyeti vardır. 1928 senesinde satın alınan, fakat senelerden beri garajda harap bir halde bırakılmış bulunan Arazoz motörünü İstanbul´a gönderdik. İstanbul belediyesi vasıtası ile mütehassısına tamiratını yaptırmaktayız. Yakında bu yangın vesaitini de faal bir hale sokmuş bulunacağız. Halen elimiz- de İzmir belediyesinden satın aldığımız emme ve basma bir tulumba mevcuttur.

SPOR : Menemen gençliğinin sporla alakasını ve iştigalini temin için istasyon civarında evkafa ait 20 dönümden ibaret bir saha satın alınmıştır. Burasının planı hazırlanarak tetkik edilmek üzere dahiliye vekaleti belediyeler imar heyetine gönderilmiştir. Saha yakınında memlekette yeniden yapılması lüzumlu olan halkevi ve parti binasının da inşası düşünülmektedir. Menemen´in feyizdar toprakları verim kabiliyetleri yüzde 80´e çıkarılmış bulunacaktır. İçme ve sulama su işleri bittikten sonra Menemen´in umruna ve halkın refaha kavuşması beklenebilir.

Menemen Gençlikspor ve Piyade Alayı´ndaki asker futbolcular özel maçta bir arada

MENEMEN SIHHAT İŞLERİ : 1.11.37 tarihinden 1.11.38 tarihine kadar bir yıl zarfında dispansere muhtelif hastalıklardan 4198 hasta müracaat etmiştir. Belediye sıhhat işlerine fazla ehemmiyet verdiğinden evvelce ayda hasta müracaatı 100-120 arasında iken şimdi bu müracaatlar 500-600´e kadar çıkmıştır. Her gün kaza dahilinden ve köylerden dispansere gelen çeşit, çeşit hastalıklı vatandaşlar külfetsiz ve ücretsiz olarak yeni tayin edilen belediye doktoru tarafından tedavi edilmektedir. Bu suretle bir sene zarfında dispansere müracaat eden 4198 mevcudundan 2590 hasta dispanserden ilaç verilmek sureti ile tedavi edilmişlerdir. 1480 hastaya da hastalıklarına göre reçete verilmiş ve burada tedavi mümkün görülmeyen 128 hasta memleket hastanesine gönderilmiştir.

       Her sene sıcak aylarında çocuk vefiyatını kabartan tehlikenin önüne geçilmiştir. Merkez kazada bir sıtma mücadele teşkilatı mevcut bulunmasına rağmen dispanser en çok sıtma ile meşgul olmuştur. Hazirandan eylül ayına kadar sıtmadan 752 müracaat olmuştur. Kaza dahilinden ve köylerden gelen bu sıtmalılara belediye dispanserinde kendilerine müteaddit defalar kinin iğnesi yapılmak ve fakir olanlara kinin tevzi edilmek sureti ile tedavi edilmişlerdir. Adedi üç yüzü bulan esnaf dükkanlarının nezafeti daima kontrol edilmektedir.

MENEMEN´DE İMAR :Gediz´in merkezinde canlı bir kalkınma var. Şehir hizmetlerinin tamamının bele-diyelere teveccüh etmiş olması, Menemen belediyesini bu bahis üzerinde daha hassas olmağa teşvik etmiştir. Şehirde içtimai hayatı yaratmak lüzumu, belediyenin modern bir gazino inşa ettirmesine vesile olmuştur. İtiraf etmek lazımdır ki, garbi Anadolu kazaları içinde böyle modern bir gazino meydana getirmek şerefi, şimdilik Menemen Belediyesine aittir. Bu gazino bilhassa yaz mevsiminde halkın büyük bir ihtiyacına cevap verecek mahiyettedir.

       Menemen kazası, Aliağa ve Emiralem nahiyeleriyle elli köyden ibarettir. Köylerin 27´si kaza merkezine, onu Aliağa nahiyesine ve on üçü de Emiralem nahiyesine bağlıdır. Menemen kazası dahilinde mevcut hayvanat miktarı 65732 koyun, 14584 keçi, 11974 sığır, 481 manda ve 796 devedir. Menemen kazasının 938 senesi içinde maliyeye ödemesi icap eden vergi tahakkukatı 108,895 liradır. Muhasebeci hususiyenin arazi vergisi tahakkukatı 59,064 lira iken altı ayda 30,912 lirası tahsil olunmuştur. Bina vergisinin yüzde 62´si altı ay içinde tahsil edilmiştir. Yol parası tahsilatı tutarı yüzde 69´dur. Menemen kazasının çok çalışkan halkı kazandığı nispette sarf etmesini bilen, becerikli insanlardır. Menemen kazasına 1938 senesi içinde 1,220,000 liralık ithalat yapılmış, buna mukabil ihracat tutarı 1,372,600 liraya baliğ olmuştur. Geçen seneler ithalat ve ihracatı da aynı nispeti muhafaza etmiştir.

       Menemen kazası başlıca 28 madde ihraç eder. Üzüm, buğday, arpa, pamuk, meyankökü, tütün, zeytin ve zeytinyağı, palamut ve peynir başlıca ihracat maddeleri arasında yer alır. Bittabi kavun ve karpuz

ihracat ve sevkiyatı da buna ilave edilmelidir. Menemen köylüsünün şu veya bu maddeye istinat etmeyerek çeşitli ziraata ehemmiyet verişi, halkın kazanma seviyesi üzerinde daimi surette lehine tesir icra etmektedir. Menemen öteden beri başlıca üzüm mıntıkaları arasında yer alırdı. Menemenliler bu bahis üzerindeki üstünlüklerini muhafaza etmekle beraber İzmir piyasasına ilk arpayı göndermekte geri kalmamışlardır. Pamuk bahsi üzerinde Menemen´in istikbali pek parlaktır. Üretim arttığı gibi pamuğun kalitesi de yükselmekte ve en uzun elyaflı pamuk İzmir piyasasına Menemen´den gönderilmektedir.

       Kaza merkezinde başlıca üç ilk okul mevcuttur. Bunlardan ikisi tam teşkilatlıdır. Merkezde 710 kız, 810 erkek talebe mevcuttur. Köylerde 25 okul mevcuttur. Bunlardan Aliağa, Emiralem, Helvacı ve Kaklıç okullarıyla bu yıl kadrosuna ilave olunan bir öğretmenle Doğa-Yanık okulu tam teşkilatlı olmuştur. Bu yeni kültür sahasına Samurlu ve Görece okulları iltihak etmiştir.

       Görülüyor ki Menemen´de her bakımdan gözler okşayan bir çalışma hakimdir. Çalışma yerinde ve güzeldir. İyi neticelerine ümitle intizar edilmektedir

 

Masaüstü Görünümü  ♦   İletişim  ♦   Künye

Copyright © 2025 Menemen'in Sesi