Bu Koroda Yürek Var
Kitap Okuma Etkinliği
Menemenli öğrenciler sahada
VELİLER COŞTU
İzmir 24°
ÖZETLE: 1941 yılının son ayları ile 1942 yılının ilk ayları arasında Menemen´de yapılan en önemli çalışmalardan birisi Menemen Ortaokulu´nun inşa edilmesi için hazırlıklara başlanmasıdır. 2. Dünya Savaşı´nın yarattığı zorluklar ve yokluklar Menemenlilerde büyük sıkıntılar yaratırken, yine bu dönemde meydana gelen ve Menemenlileri korkutan vahşi hayvan, kuduz köpek ve inek saldırıları ise gazetelere kadar yansımıştır.
Diğer konu başlıklarımız ve 1941-1942 yıllarında Menemen´de yaşananlar :
ÇEKİRGE MÜCADELESİ (19 Ağustos 1941) : Vilayet Ziraat Müdürü Refet Diker, Menemen ve Emiralem´de yaptığı tetkiklerden avdet (dönüş) etmiştir. Bu mıntıkalarda bazı yerlerde çekirgelerin yumurta bıraktıkları görülmüş olduğundan bu havalide kış mücadelesi yapılması için tedbirler alınmıştır. Bundan başka Menemen ve Emiralem´de daha esaslı bir mücadele için bütün hazırlıkların tamamlanması muvafık (uygun) görülmüştür. Bu havalide, çekirgenin tamamen imhası için sık sık mücadele yapılacaktır.
MENEMEN´E YENİ İCRA MEMURU GELDİ (7 Kasım 1941) : Menemen İcra Memurluğuna Adana İcra Memuru Hakkı Kocabalkan tayin edilmiş ve durum vilayete bildirilmiştir.
MENEMEN HALKI BİR ORTA OKUL BİNASI YAPTIRACAK (14 Kasım 1941) : ?Menemenliler, okul için 20 bin lira teberru (bağış) ettiler, ayrıca 20 bin lira daha verecekler? - Menemen halkı, beliren bir orta mektep ihtiyacını karşılamak üzere faaliyete geçerek Menemen´de büyük bir orta mektep binası inşa ettirmeğe karar vermişlerdir.
Menemen Kaymakamı ile Belediye Reis´inin ehemmiyetle takip eyledikleri bu iş, kuvveden fiile (düşünülüp tasarlanıp gerçeğe dönüştürmek) çıkmak üzeredir. Halen orta tahsil ihtiyacı Menemen´de pek bariz bir şekil almıştır. Talebe her sabah trenle Menemen´den İzmir´e gelmekte ve akşamları geri dönmektedir. Bu nazarı itibara alan Menemen halkı bir orta mektep inşası için hemen 20 bin lira teberru eylemiş ve ayrıca 20 bin lira daha temini için vaatte bulunmuşlardır. Yeni ortaokulun arsası da temin edilmiştir. Menemen halkı bu mektebi inşa ettirdikten sonra maarif vekaleti (Milli Eğitim Bakanlığı) emrine vereceklerdir. Menemenliler, bu hareketleriyle takdire hak kazanmışlardır.
1941 yılı Şehit Kemal İlkokulu 5. Sınıf Öğrencileri : Eğitim ve Öğretime başlayalı henüz birkaç yıl olan Şehit Kemal İlkokulu, yandaki fotoğrafa bakılırsa öğrenci sayısı bakımından oldukça zengin görülüyor. 5. sınıftaki öğrenci sayısı 56´dır.
MENEMEN ORTAOKULU İÇİN PLAN HAZIR (17 Ocak 1942) : Menemen´de inşa edilecek ortaokul binasının planı tek kat olarak hazırlanmış ve tasdik edilmek üzere Nafia Vekaletine (Bayındırlık Bakanlığı) gönderilmiştir. Binanın inşası için lüzumlu malzeme de hazırlanmıştır. Bina için 20 bin lira sarfedilecektir. Ancak bu işin bir formalitesi vardır ki Dahiliye Vekaletince (İçişleri Bakanlığı) tetkik edilmektedir.
MENEMEN ORTAOKULU YAZA KADAR HAZIR OLACAK (31 Ocak 1942) : Menemen ortaokulu inşaatının bu yaz mevsimi içinde tamamlanması ve muallim (öğretmen) kadrosunun Maarif Vekaletince temin edilmesi planlanmaktadır.
MENEMEN BELEDİYESİ´NDEN FİDAN SATIM İLANI (15 Şubat 1942) : Menemen Belediyesince Yeni Asır gazetesine verilen bir ilanda Belediye Fidanlığında yetiştirilen bazı fidanların satış bedelleri verilmek-tedir. İlanda bugün adını bilmediğimiz birçok fidan türü yer almaktadır. Bu fidanlardan bazıları ve satış bedelleri şöyledir: İsfandan 5 yaşında, 1687 adet mevcut. Bir adet fiatı 30 kuruş. Süfera 5 yaşında 600 adet mevcut. Bir adet fiatı 30 kuruş. Kara Selvi 5 yaşında 550 adet mevcut. Bir adet fiatı 1 lira. Palmiye 5 yaşında 370 adet mevcut. Bir adet fiatı 50 kuruş. Lükstürüm 3-5 yaşında. 2573 adet mevcut. Bir adet fiatı 15 kuruş. Frenk Elması 7 yaşında. 3 adet mevcut. Bir adet fiatı 1 lira. Yabani Hurma 5 yaşında 18 adet mevcut. Bir adet fiatı 1 lira. Dut 4.5 yaşında 1058 adet mevcut. Bir adet fiatı 10 kuruş. İlanda ayrıca çam, akasya, Gül İbrişim, Badem, Turunç, Zerdali ve Nar fidanları da yer almaktadır.
MENEMEN´DE TREN KAZASI (19 Nisan 1942) : 17 Nisan´da Bandırma´dan İzmir´e gelen Ekspres Me-nemen civarında Yakup adında üç yaşında bir çocuğun iki bacağını kesmiştir. Çocuk, İzmir Memleket Hastahanesine getirilmiş ve Menemen Müddeiumumiliği (Savcılık) hadise tahkikatına el koymuştur.
ALANİÇİ KÖYÜNDE ÇEKİRGE İSTİLASI (21 Nisan 1942) : Menemen´in Emiralem Nahiyesinin Alaniçi köyünde çekirge sürüsü görülmüştür. Vilayet Ziraat Müdürlüğü, mücadele için derhal tedbirler ittihaz (tedbir almak) etmiştir.
KUBİLAY´I ANMA TÖRENİ İÇİN İLAN ?MENEMEN GİDECEK TRENLER? (13 Mayıs 1942) : Devlet Demiryolları 8´nci İşletme Müdürlüğü´nce, Yeni Asır gazetesine verilen bir ilanda 17 Mayıs 1942 günü Menemen´de yapılacak Kubilay infiali (Bir olaya karşı verilen toplu tepki) münasebetiyle aynı günde biri Karşıyaka´dan saat 12.20´de, diğeri Basmane´den saat 12.40´da, bir diğeri de Manisa´dan saat 12.18´de kalkmak üzere üç hususi (özel) trenin kaldırılacağı belirtilmektedir. Aynı ilanda ayrıca trenlerin Menemen´den İzmir´e dönüşlerinin saat 17.18 ve 18.38, Manisa´ya ise saat 16.50 olduğu vurgulan-maktadır. Bu trenlerle Menemen´e gidip dönecek yolculara verilecek biletlerin sadece ihtifal için geçerli olacağı yine ilanda belirtilirken, üçüncü mevki bilet ücretlerinin gidiş-geliş İzmir´den Menemen´e 35, Karşıyaka´dan Menemen´e 24, Manisa´dan Menemen´e 39 kuruş olduğu ayrıca ilan edilmektedir.
KUBİLAY´I ANMA TÖRENİ (17 Mayıs 1942) : İnkılap Şehidi Kubilay ile bekçiler Hasan ve Şevki için her sene yapılan tören bu yıl da Menemen´de Ayyıldız tepesi mevkiinde, Kubilay Abidesi önünde tekrar etmiştir. İzmir´den, Karşıyaka´dan, Manisa´dan kalkan trenler ve yine aynı yerler ile Foça, Dikili, Bergama ve Diğer kaza ve nahiyelerden araçlarla Menemen´e gelen kalabalık heyetler bandonun çaldığı İstiklal Marşı ile ihtifale başlanmıştır. İhtifale general Hakkı Uluğ, İzmir Vali Muavini, Manisa Vali Vekili Defterdar Mustafa Bey, Cumhuriyet Halk Partisi Başkan Vekili Dr. Hüseyin Hulki Cura, İzmir Polis Müdürü, İzmir Vilayeti İdare Heyeti azasi ile Belediye Meclis Azası, Parti erkanı, Menemen Kaymakamı Niyazi Dalokay ve Menemen Belediye Reis Vekili Mustafa Peynirci, Menemen Halk Partisi Başkanı Ahmet Karadayı, teşekküller mensupları ve on bine yakın vatandaş hazır bulundu.
İhtifalde İzmir Vilayeti Parti İdare Heyeti namına Kız Öğretmen Okulu Müdürü Rahmi Balaban, Manisa adına öğretmen Selahaddin Sel, ordu namına teğmen Ahmet Gizep, öğretmenler adına Kubilay okulu baş öğretmeni ve Halkevi Reisi Kemal Önder, Menemen Cumhuriyet Halk Partisi namına da Bedri Onat çok alkışlanan birer nutuk söylemişlerdir. Nutukları müteakip cemiyetler, mektepler, teşekküller mensupları ve daha bazı heyetler abideye giderek çelenkler bırakmışlardır. Burada bir manga asker havaya üç el ateş etmiş ve iki dakika hürmet duruşu yapılmıştır. Buradan dönen heyet Menemen Halk Partisi´ne gitmiş ve orada kendilerine soğuk ayran ikram edilmiştir. Çok muntazam bir program dahilinde yapılan ihtifal böylelikle nihayete (son) ermiştir.
KITLIKTA FAHİŞ FİYATA MAL SATANLAR (26 Mayıs 1942) : İkinci Dünya Savaşının bütün hızıyla sürdüğü bu kıtlık yıllarında Menemen´in Gaybi Mahallesi´nde oturan David oğlu Bonfil ile İshak Bonfil darının kilosunu ederinden çok daha yüksek olarak 55 kuruşa sattıkları gerekçesiyle adliyeye verilmişlerdir.
VAHŞİ HAYVANI VURMAK İSTERKEN (30 Mayıs 1942) : Menemen kazasının Çukur köyünden Ömer Şen, evvelki gece ağılda koyunlara hücum eden vahşi bir hayvanı öldürmek üzere çiftesiyle ateş etmiş, namlunun demiri parçalanarak bir parmağı kopmuştur. Yaralı İzmir´e getirilerek Memleket Hastanesi´nde tedavi altına alınmıştır.
EKMEK KARTINI SATANA TUTUKLAMA (5 Haziran 1942) : İkinci Dünya Savaşı´nın sürmesi nedeniyle herkesin eşit olarak ekmek alması için ekmek kartları dağıtılmaktadır. Ancak Mermerli mahallesinde İdris Kargacı isimli bir vatandaş, kendi ailesi halkına ait beş adet ekmek kartını 150 kuruş mukabilinde sattığı iddiası ile tutuklanmıştır.
Bilgi : ?2. Dünya Savaşının acımasızca devam ettiği bugünlerde Menemen ve İzmir´de ihtiyacı en çok hissedilen ürünleri şöyle sıralamak mümkündür. Madeni Yağ, lakerda, jüt ipliği, fındık, ceviz, tutkal, tuzlu sardalye, kalay, çivi, manifatura, kahve, tuz, oto lastiği, çimento, cam, mukavva, kağıt, av malzemeleri, yumurta, pirinç unu, halı, göztaşı, demir, yulaf, fasulye, zeytinyağı ve nişastadır. Bu ürünlerin yanında buğday, arpa, mısır üretimi de son derece sınırlıdır. Üretilen ekmekler karne ile dağıtılmakta, özellikle bakkallar ve fırınlar çok sıkı şekilde denetlenmekte, halkın sağlığı ile oynayanlar ve malı olup da satmayanlar veya değerinin üstünde satanlar büyük cezalara çarptırılmaktadır.
KUDUZ KÖPEĞİN YAPTIKLARI (9 Temmuz 1942) : Menemen´in Seyrek köyünde ilginç bir hadise olur. Kuduz bir köpek köyün sokaklarında rastladığına saldırmağa başlamış, bu arada Murat oğlu altı yaşında Ali Şengel ile Mehmet Yılmaz kızı beş yaşında Ayşe´yi ısırmıştır. Üçüncü bir şahsa saldırdığı sırada tabanca ile öldürülmüştür. Ali ve Ayşe hemen İzmir´e getirilerek Kuduz Hastanesine yatırılmıştır.
İNEK DEHŞETİ (29 Temmuz 1942) : Menemen´in Çukur köyünde müessif (üzücü) bir vaka olmuştur. 70 yaşında Atika Tükenmez adında bir kadıncağız, tarladan geçmekte iken Ahmet kızı Meryem Aksa´ya ait bir inek tarafından hücuma maruz kalmış ve ineğin şiddetli boynuz darbeleri altında can vermiştir.
KAYIP EKMEK KARTLARI (29 Temmuz 1942) : Menemen´in Esatpaşa mahallesinde oturan Ahmet oğlu Muharrem Meşeli´nin Yahşelli köyü civarındaki tütün çardağı´ndan hüviyeti meçhul bir şahıs tarafından bazı eşya ile on büyük ve bir küçük ekmek kartı çalınmıştır.
EKMEKLERE PATATES KARIŞTIRILINCA (8 Ağustos 1942) : Menemen´in 4 sayılı çarşı fırınında M.T. ekmeklere patates karıştırıp halka sattığı iddiası ile gözaltına alınıp adliyeye verilmiştir.
EKMEKLERE ARPA KARIŞTIRILINCA (14 Ağustos 1942) : Menemen´de Gaybi Mahallesinde fırıncı Osman oğlu R.T. tek tip ekmek unlarına arpa karıştırıp ekmek imal ettiği iddiasıyla adliyeye verilmiştir.
JANDARMA KARAKOLUNA YILDIRIM DÜŞTÜ (15 Ağustos 1942) : Önceki gün yağan sağanak yağmur esnasında Menemen´in Helvacı köyü civarında jandarma karakol binası yanındaki telgraf direklerine yıldırım isabet etmiş, beş direği parçalamıştır. Yıldırım, karakol binasında yemekhaneye de rastlayarak bir masa etrafında yemekte bulunan Ahmet Avcı ile Mustafa Benci´ye hafifçe temas etmiş, her ikisi de bayılmış ve doktor tarafından tedavi altına alınmıştır.
MENEMEN BAĞLARI YAĞMURDA TELEF OLDU (16 Ağustos 1942) : İki gündür devam eden şiddetli yağmur esnasında üzüm mahsulünün yarısına yakını sergilerde bulunuyordu. Müstahsil, ikaz edilmiş bulunmasına rağmen yağışın gecikeceğini sanıyordu. Bu itibarladır ki mahsulün hemen tamamı ıslan-mıştır. Zarar % 25-30 arasındadır.
Cumhuriyet Bayramı (29 Ekim 1942) ? Menemen Cumhuriyet Meydanı´nda düzenlenen Cumhuriyet Bayramı Törenine katılan askeri personelin, Atatürk büstü önünde, tören kıtasını bekleyiş anı. Soldaki sivil giyimli kişi Belediye Başkanı İdris Tınaz´dır.
7 Kasım 1942 : Danıştay, Menemen ovası sulama kanalı ile Emiralem Regülatörü inşaatı anlaşmasının feshine karar verdi. (Bşb. Arş.)
İLK KAPTIKAÇTI : 1930´lu yılların sonundan itibaren Menemen´in İzmir, Karşıyaka ve komşu kazalara ulaşımında kullanılan ?KAPTIKAÇTI?lar, Menemen´in ilk toplu taşım aracı olarak kabul edilebilir. 14 yolcu kapasitesi olan bu araçlara halk arasında, ?Tomofil?, ?Karakaçan?, ?Kapıpkaçan? da denilmekteydi. Bu isimlerin verilme nedeni ise çok kısa sürede yolcuyu alıp kaçırırcasına gitmesiydi. Fotoğrafta 1942 yılında Menemen´in 15 numaralı aracı, aracın sahibi, şoförü ve muavini görülmektedir.
Sayfa başına git