Cumhuriyet Koşusu
Cumhuriyet Çınarı Yeni Nesillere Emanet
BİR HİKAYEDE BULDUM O SIRRI
DİŞ KIRIKLARI VE TEDAVİLERİ
İzmir 20°
1932 yılında Menemen´de göze çarpan en önemli çalışmalardan birisi kuşkusuz Buruncuk Köyü tepesindeki antik Larissa harabelerinin bir Alman arkeolog tarafından kazılmaya başlanmasıdır.Bir diğer önemli çalışma ise bügün Topçu Tugayımızın bulunduğu alanın 1932 yılında satın alınmasıdır.Menemen´e yaptığı büyük hizmetlerle adı bugün bile anılan Kaymakan Nihat Şenman´ın da 1932 yılında göreve başladığını belirterek bu haftaki yazımıza başlayalım.
Konu başlıklarımız ve 1932 yılında Menemen´de yaşananlar:
MENEMEN NOTER´İNİN AKIL ALMAZ OYUNU: 24 Şubat 1932 tarihli Yeni Asır gazetesinde ?Hikmet Bey? başlıklı yayınlanan bir haberde Menemen Noteri Hikmet Bey´in yeniden görevine döndüğü yazılmaktadır. Ancak olayın perde arkasında çok ilginç olaylar yatmaktadır.5 Teşrinisani (Kasım) 1931 tarihinde yayınlanan Hizmet gazetesi bu olayların perde arkasına ışık tutmaktadır.Gazetedeki bilgiler ışığında şunları söylemek mümkündür.3 Teşrinisani 1931 gecesi Ayşe adındaki bir hanıma ait Menemen Noterlik binasında yangın çıkar. Bu yangına İzmir´den gelen itfaiye müdahale eder, ancak geç kalır. Bina iki katlıdır ve üst katında değerli eşyalar vardır.Yangın sırasında Jandarma Kumandanı Sefa Bey´in çabaları sonucu evraklar yanmaktan son anda kurtarılmış, ancak alevler binayı yutmuştur.Yangın sonrası yapılan incelemede ise üst kattaki değerli eşyaların izlerine rastlanmaması kuşku doğurmuştur.Odacı Hüseyin gözaltına alınarak ifade vermiş ve binayı Noter Hikmet Bey´in isteği üzerine kendisinin yaktığını, eşyaları da yakmadan önce İzmir´de sattığını söylemiştir.Soruşturma tamamlandığında ise Noter Hikmet Bey´in 1500 lira açığı ortaya çıkar. Mahkemece tutuklanan Noter ve Odacısı, hapse atılmış, Noter Hikmet Bey 3 ay hapis ve 30 lira para cezasına, odacı Hüseyin ise 5 sene ağır hapse ve binanın değeri olan 2800 lira para cezasına çarptırılmıştır.
MENEMEN´DE KAZI İZNİ : İzmir´in Menemen kazasının Buruncuk köyündeki eski Larisa şehrinde Alman M. Yohanes Bölau´nun kazı yapmasına izin verildi. (Bşb.Arş. 13 Mart 1932)
MENEMEN HAPİSHANESİ : Menemen´de 8-10 kişi kapasiteli Hapishane´nin ihtiyaca cevap vermediği, hapishane duvarlarının çok bakımsız olduğu ve içerideki mahkumların yeterli derecede hava alamadığından bahseden 24 Nisan 1932 tarihli Yeni Asır Gazetesi´nde, bu sebeplerden dolayı yaz mevsimlerinde mahkumlar arasında birçok salgın hastalığın yaşandığı bildirilmekte ve hapishanenin iyi derecede elden geçirilmesi istenmektedir.
43. ALAY İÇİN ARAZİ: Menemen´de bulunan 43. Alay için satın alınacak arazi tesbit edildi. (Bşb.Arş. 7 Mayıs 1932)
MENEMEN´İN YENİ KAYMAKAMI NİHAT ŞENMAN: Hasip Bey´den boşalan Menemen Kaymakamlığına 11 Mayıs 1932 tarihi itibariyle Ali Nihat Şenman atandı. (En önde ortada)
MENEMEN BELEDİYESİ FAALİYETLERİ: 1931 yılında Fadıl Arat´ın Belediye Başkanlığına seçilmesinin ardından Belediye Meclisi aza sayısının 40 kişiden oluştuğunu görmekteyiz. Ancak, bu 40 kişiden 28´i daha sonra çeşitli sebeplerden dolayı görevlerinden ayrılmışlardır.Vatandaşlar bu dönemde belediye faaliyetlerinden son derece şikayetçidirler. Hizmet Gazetesi´nin 4 Kanun-u Evvel (Aralık) 1932 tarihli sayısında bu konudan bahsedildiğini, habere ?Menemen Belediyesi´nden iş isteniyor? şeklinde başlık atıldığını görmek mümkündür. Belediye´de işler o derece karışıktır ki 1930 yılına ait iki kasa defteri bile kaybolmuş, Kaymakamlığın yaptığı tahkikat neticesinde Veznedar Hasan Efendi´nin evi aranmış, kaybolan defterler burada bulunmuştur. Veznedar Hasan Efendi derhal nezarete alınmış, buradaki ifadesinden sonra yapılan 2.bir aramada ise 5 adet defter daha ele geçirilmiştir. Tüm bunlara rağmen Hasan Efendi´nin zimmet suçunu kabul etmemesi gazete haberlerine yansımıştır. (Hizmet 15 Mayıs 1932)
MENEMEN BATAKLIKLARI: Menemen ve köylerinde oldukça fazla sayıda bulunan bataklıkların kurutularak tarım arazisi kazanılması hususunda yapılan çalışmalara 1932 yılında da devam edildiğini görmek mümkündür. Bu konudaki çalışmalara büyük destek veren İzmir Valisi Kazım Paşa´nın sık sık Menemen´e gelerek konuyla yakından ilgilendiği gazete haberlerinden anlaşılmaktadır.Bu bataklıklardan biri de Menemen Foça arasında bulunan ve ?Nemrut? diye bilinen bir bataklıktır. 21 Haziran 1932 tarihli Hizmet gazetesinde bu bataklığın kurutulması için Menemen ve Foça Kaymakamları ile İzmir Valisi Kazım Paşa´dan bir heyet oluşturulduğu ve bu bataklığın denize akıtılarak kurutulmasının planlandığı yazılmaktadır.
MENEMEN TARIM İSTİHSALATI (ÜRETİMİ): Menemen ve çevre köylerinde 1932 yılı içerisinde üretimi yapılan bazı tarımsal ürünlerin rekolteleri şöyle açıklanmıştır. Buğday 2226800 kg., Arpa 1312000 kg., çavdar 20000 kg., yulaf 188000 kg., bakla 16000.,, burçak 560000 kg., nohut 400000 kg., araka 360000 kg. Menemen´de bu dönem içinde üretilen bazı ürünlerin dönüm itibariyle dökümleri ise şöyledir: Tütün 11000 dönüm, Mısır 17000 dönüm, Börülce 1100 dönüm, Fasulye 250 dönüm, mercimek 125 dönüm, Patates 800 dönüm, Soğan 3200 dönüm, Sarımsak 200 dönüm, Karpuz 7000 dönüm, Kavun 9000 dönüm, Pamuk 2300 dönüm. Görüldüğü gibi günümüzde Menemen´de yetişmeyen birçok ürün 1932 yılında bol miktarda yetişmekte, o dönemde az bir miktar ekilen pamuk ise günümüzde rekor düzeyde yetiştirilmektedir. (Yeni Asır, 6 Temmuz 1932)
EMİRALEM MEKTEBİ İNŞAATI: Nevzat Ekrem imzasıyla yazılan bir habere göre, Büyük bir nahiye olan Emiralem birçok sorunla karşı karşıyadır. Bunların en önemlisi mektep ihtiyacıdır. Nahiye´de yıllar önce şair Mahmut Fuat Bey´in öncülüğünde yapılan 4 öğretmenli bir mektep çevredeki Ayvacık, Alaniçi, Süleymanlı, Bozalan, Hasanlar ve Görece köylerinden öğrencilerin de gelmesiyle ihtiyaca cevap vermekten çok uzakta kalmıştır. Durumu çok yakından gören İzmir Valisi Kazım Paşa, hem Emiralem´e daha büyük bir mektep hem de bu altı köyün herbirine birer mektep açılmasını emreder. Emiralemli´ler Vali Kazım Paşa´dan temeli bizzat kendisi tarafından atılan Hükümet Konağı inşaatının hızlandırılmasını ve (7) kilometrelik Emiralem-Menemen yolunun biran evvel hizmete açılmasını da isterler. Nahiyenin ileri gelenleri ayrıca Menemen Belediye arabalarının Bahçe arası denilen mevkiye gübre boşaltarak Emiralem-Menemen yolunu bozduğunu ileri sürerek bu duruma bir son verilmesi gerektiğini Belediye yetkililerine iletirler. (Yeni Asır, 6 Temmuz 1932)
ŞARBON HASTALIĞINA KARŞI AŞI : Menemen´in Elagöz ve Özbey çiftliklerinde tesbit edilen Şarbon Hastalığını yok etmek için 900 koyuna şarbon aşısı yapıldı. (22 Temmuz 1932)
BAŞVEKİL İNÖNÜ MENEMEN´DE: Başvekil İsmet İnönü, Ankara´dan İzmir´e gelişlerinde uğradığı Menemen tren istasyonunda halkın tezahüratları ve sevgi gösterileri ile karşılandı. Yanında İzmir Valisi Kazım paşa ve Cumhuriyet Halk Fırkası İdare azaları ve diğer misafirleri olduğu halde Menemen´e inen İnönü, halkı selamladıktan bir süre sonra İzmir´e gitmek üzere Menemen´den ayrıldı. (27 Temmuz 1932)
ARABA KAZASI: Menemen´in Kaklıç köyünde Osman oğlu Hüsnü bir arabanın altında kalarak ağır yaralanmış ve Memleket Hastahanesine kaldırılmıştır. (2 Ağustos 1932)
YENİ VETERİNER: Ödemiş´ten tayin edilen Mehmet Ali Efendi, Menemen küçük hayvan sıhhat memurluğu görevine başladı. (8 Eylül 1932)
MENEMEN´İN TARİH HAZİNESİ: Menemen ve çevresinin zengin eski eserlerle dolu olduğu her zaman söylenir. Bunun ispatı da 28 Eylül 1932´de yayınlanan bir haberdir.Profesör Yohland tarafından Larissa harabelerinde yapılan kazılardan henüz tarihi bir eser çıkmamışsa da kazılar umut vericidir.Menemen Kaymakamı Nihat Bey antikaya olan merakından dolayı da buradan hayli ümitlidir. Bu tarihte Kaymakam´ı sevindiren bir haber gelmiştir. Görece köylülerinden biri tarlasını sürerken, sapan yeraltındaki bir lahit´e denk gelir ve bir kısmını tahrip eder. Yapılan inceleme sonrasında, lahitin içinden dokuz parça eser ile üç parça para çıkar.Hepsi Menemen´e getirilir ve korumaya alınır. Bu tarihte Larissa´yı kazan Alman Arkeolog Prof. Yohanes, eserleri incelemesi için Menemen´e davet edilir. Uzun süren araştırmalar sonucunda eserler M.Ö. 550 yılına tarihlendirilir ve İzmir çevresindeki 12 şehirden biri olan Temnos şehri kalıntılarına ait olduğu ortaya çıkar. Eserlerden ikisi heykel biçimindedir ve üzerlerindeki figürlerin saçları yılan şeklinde olan korku tanrısı ?Midya?ya ait olduğu, diğerlerinin arslan biçiminde olduğu ifade edilir. Konu rapor edilerek vilayete bildirilir. (28 Eylül 1932)
İLGİNÇ ÖLÜM: Menemen´in Sasalı köyünde Neriman isimli çocuğa taş atarak ölüme sebebiyet veren Ayişe Saliha Hanım yargılandığı Ağır Ceza Mahkemesi´nde 3 yıl hapis cezasına çarptırıldı. (16 Aralık 1932)
İZMİR VALİSİ MENEMEN´DE: İzmir Valisi Kazım Paşa yanında mimarlarla birlikte Menemen´e gelerek yapımı sürdürülen Helvacı, Yanık, Doğaköy, Güzelhisar ve Aliağa mektepleri hakkında teftişte bulunarak ilgililerden bilgi aldı. Mektepleri de gezen Vali Kazım Paşa çalışmalardan çok memnun kalarak köylüleri tebrik etmiştir. Mekteplerin bir ay içinde çatı altına alınacağı belirtilmiştir. (20 Aralık 1932)
BELEDİYE FAALİYETLERİ: Menemen Belediye Reisi İdris Bey, şehir işlerine büyük önem verir ve hummalı bir çalışma başlatır. Özellikle Menemen´in ışıklandırılma, bakım ve onarım işlerini yoluna koymak için geceli gündüzlü çalışır. (23 Aralık 1932)
Sayfa başına git