MENEMEN TARİHİNE GÖNÜL VEREN DEĞERLİ OKUYUCULARIMA MERHABA? - YAZI 45

Yaz sezonunun ardından tekrar sizlerle birlikte olmaktan dolayı mutluyum.

Yeni yazı dizimde Menemen Tarihini farklı bir konseptle sizlerle paylaşacağım.

Bu konsepte, 1931 yılından başlayarak her hafta ayrı bir yılda veya ayda  Menemen´de neler olmuş, neler yaşanmış onları anlatacağım. Arada bir de haftanın anlam ve önemine göre farklı bir konuya değineceğim.

MENEMEN ? 1931 (Ocak?Şubat)

          1930´lu yıllar Menemen açısından gelişme yıllarının başlangıcı olarak kabul edilebilir. Özellikle İzmir´de görev yapan Valiler´in Menemen´e gösterdikleri yakın ilgi, Menemen Kaymakamı ve Belediye Başkanlarının başarılı çalışmaları kaza´nın kalkınmasında büyük rol oynayacaktır. Birbiri ardına yapılan yatırımlar, Menemenlilerin birlik ve beraberlik içerisinde rol aldıkları çalışmalar, 1930´lar sonundan başlayarak Menemen´in çehresini değiştirmeye başlar. Bunlara örnek olarak Gediz üzerine yapılan modern köprü, hal ve mezbaha binaları, Cumhuriyet Meydanı düzenlemesi ve Atatürk Heykeli´nin açılması, şehre su getirilmesi için tesisatın tamamlanması gösterilebilir. Ancak bu dönemde meydana gelen asayiş olayları da oldukça dikkat çekicidir. Özellikle göçlerle artan Menemen nüfusu beraberinde birçok sorunu da birlikte getirir. Gazetelere de yansıyan ilginç cinayet haberleri bu konuya örnek teşkil edecektir.

     3 Ocak 1931 tarihinde Menemen´in Helvacı Köyü İlkokulu Baş Muallimi Maksum Bey, hanımı ile geçimsizliği nedeniyle bunalıma girerek temin ettiği av tüfeği ile intihar eder. Göğüs altından aldığı yara ile ağır yaralanan Maksum Bey ilk tedavisi için Menemen´e, oradan da İzmir Memleket Hastanesine nakledilir. Menemen´deki kısa sorgusunda Maksum Bey, ?Böyle zevce ile yaşamaktansa ölmeği tercih ettim. Onun için kendi kendimi vurdum? diyerek intihara eşinin sebep olduğunu söyler.

     Bir başka cinayet ise 10 Ocak 1931 tarihinde meydana gelir. Menemen´in Ali Ağa çiftliğinde (Bugünkü ALİAĞA) Güzelhisar köprüsünde bir kadın meselesi yüzünden amele Arif öldürülür. Laz Ali, Ali, Mehmet, Murat ve yalan yere şahitlikten Rıza Kahya hakkında Ağır Ceza Mahkemesi´nde dava açılır. Ancak mahkeme, yapılan soruşturmalar neticesinde hepsinin de tahliyesine karar verir. Tutuklu şahıslar hep bir ağızdan ?Yaşasın Adalet? diye bağırarak hür kalmanın sevincini yaşarlar. Ancak Arif´in katili bulunamaz.

        11 Ocak 1931´de ise Menemen Orman Muamelat Memuru Mustafa Efendi görevinden istifa eder. Yerine Bergama Orman Muhafaza memuru Nazmi Efendi tayin edilir.

      İLK GAZETE REKLAMI: 1930 yılı sonunda Türkçe olarak yayınını sürdürmeye başlayan Yeni Asır Gazetesi´nde Menemen ile ilgili olarak ilk reklam yayınlanır. Menemenli Avukat İdris Bey, iki aylık bir ayrılıktan sonra tekrar Avukatlık görevine başladığını ardı ardına verdiği üç ilanla vatandaşlara duyurmaktadır. 

     BİR HIRSIZLIK OLAYI: 13 Ocak 1931 tarihli bir haber hırsızlık olayını ve şüphelisini bildirmektedir. Menemen´in Sasalı Köyünden Memiş oğlu Mehmet Ali adındaki şahıs bazı otomobil parçalarını satarken yakalanmıştır. Şahsın bu parçaları çaldığından şüphe edildiği ve bu nedenle gözaltına alındığı vurgulanmaktadır. Ancak o yıllarda sayıları çok da fazla olmayan özel otomobillerin hırsız veya hırsızlar tarafından parçalanarak çalınması oldukça ilgi çekicidir. (Fotoğraf, o yıllarda kullanılan bir araç)

   14 Ocak 1931 EVLİLİK AKTİ: Gazete sütunlarına kadar yansıyan habere göre, Menemenli Fatma Hanım´la, İzmir Ağır Ceza Mahkemesi Zabıt Katiplerinden Hüseyin Rauf Bey´in biraderi Halit Hulusi Bey´in evlilik sözleşmeleri kalabalık akraba ve dostlarının katılımıyla icra edilir. Yeni Asır Gazetesi de çiftlere saadetler dileyen bir temenni de yayınlar.

      MENEMEN´E KATILAN KÖYLER: 15 Ocak 1931´de Manisa iline bağlı Uzun Hasanlar, Atçukuru ve Karaköy karyeleri (Köy) adli ve idari yönden Menemen´e bağlandı. (Fotoğraf Uzun Hasanlar Köyü)

      RÜŞVET: Menemen´den koyun getiren 2 kişiden 200 küsur kuruş rüşvet aldığı iddia edilen seyyar tahsil şubesi memurlarından Kemal Bey hakkında defterdarlıkça tahkikat açılır ve şahitler çağrılır. (3 Şubat 1931, Yeni Asır)

      F.......´ler KAPIŞTI : Menemen´in Musabey Köyünde 17 yaşındaki Mehmet oğlu F...., bir kadın meselesi yüzünden araları açılan arkadaşı F......´yi katletti. Katil F....., olay anından önce sabahleyin kahveye giderken rakibine rast gelmiş, önce küfretmiş daha sonra hırsını yenemeyerek ve tabanca ile ateş etmek suretiyle arkadaşını öldürdü. İfadesi alınan genç mahkemeye sevk edildi. (Gazeteler´den 8 Şubat 1931)

    ÇÜMBÜŞTE KAVGA: Menemen´in Emiralem nahiyesinde ikamet eden Mehmet oğlu Ali, Osman oğlu Refik ve Mehmet oğlu Süleyman kadınlarla içki aleminde eğlenirlerken aralarında kıskançlık yüzünden kavga çıkarmışlar ve birbirlerine girmişlerdir. Neticede Ali ölürken, Refik ve Süleyman ağır surette yaralanmışlardır. (Gazeteler, 9 Şubat 1931)

     MENEMEN KAYMAKAMINA TAYİN: Menemen Kaymakamı Cevdet Bey İstanbul Polis Müfettişliğine tayin edildi. (Yeni Asır, 10 Şubat 1931)

FOTOĞRAF: 1?   İLK GAZETE REKLAMI 

                          2?  1931 YILINDA MENEMEN´E KATILAN UZUN HASANLAR KÖYÜ

                           3? 1930´LU YILLARDA KULLANILAN BİR ARAÇ