Çocuk Hastaya Psikolojik Yaklaşım 2
Geçen hafta anlattığım çocuk hastaya psikolojik yaklaşım konusuna bu hafta da devam edeceğim.
Dönem dönem çocukların göstermiş olduğu davranışlardan kısaca bahsetmiştim. Kişilik gelişimi adolesan döneme kadar 5 evrede incelenebilir.
-Güven-Güvensizlik 0-1 yaş
-Özerklik-Bağımlılık 2-3 yaş
-Girişimcilik-Suçluluk 4-5 yaş
-Önemsenme ? Önemsiz hissetme 6-11 yaş
-Kimlik kazanma-Kimlik kargaşası 12-18 yaş
Psikoseksüel gelişim bireylerde Freud´a göre 5 safhada incelenir. Bunlar;
-Oral faz, bebeklik( 0-1 yaş)
-Anal faz, erken çocukluk( 1-3 yaş)
-Geç çocukluk çağı (3-6 yaş)
-Latens faz (6 yaş-ergenlik)
-Genital yaş (ergenlik- ölüm)
Şimdi de davranışlarına göre çocuk sınıflandırılmasından bahsedelim. Wright´a göre çocuklar 3 kategoride incelenir. Kooperatif, kooperatif kabiliyet eksikliği, potansiyel kooperatif. Ayrıca davranış bilimi araştırmalarında kullanılan bir diğer sistem de Frankl davranış belirleme skalasıdır. Skala davranış şekillerini 4 kategoriye bölmüştür. Bunlar kesinlikle negatif, negatif, pozitif ve kesinlikle pozitiftir.
-Kesinlikle negatif; tedaviyi reddeden, kuvvetli ağlayan, korku dolu
-Negatif; tedaviyi kabul etmede isteksiz, uyumsuz, negatif davranış belirtileri mevcut hasta
-Pozitif; tedaviyi kabul etse de dikkatlidir. İtaat eder ama uyarılmalıdır.
-Kesinlikle pozitif; diş hekimi ile iyi bir ilişki içindedir ve dental işlemlerle ilgilenir. Güler ve işten zevk alır.
Dental tedaviler sırasında isteksiz olan uyuma dirençli ve işbirliği sağlanamayan çocuklar çeşitli davranışlar sergilerler:
-İsterik ve kontrol edilemeyen davranış
-Meydan okuma, inatçı (küstah) davranış
-Kaygısız davranış
-Sızlanma(mız mız davranış)
-Asabi kooperatif davranış(gergin işbirliği)
-Çekingen davranış
Temel davranış yönlendirme çeşitli tekniklerle uygulanır. Ses kontrolü, sessiz iletişim, ebeveyn varlığı veya yokluğu, dikkati başka yöne çekme, pozitif yüreklendirme, anlat-göster-uygula(tell-show-do), pekiştirme, örnek gösterme(modelling) bunlardan bazılarıdır ve çocuktan çocuğa farklı teknik uygulanır. Bunlarla tedavi edilemeyecek kadar uyumsuz çocuklarda farmakosedatif yöntemlerden yararlanılabilir.
Sağlıklı gülüşler?
Sorularınız için; www.disizmir.net
[email protected]
Diş Hekimi Mehmet ERGÜNEŞ