BELEDİYECİLİĞİN KURULUŞU : Osmanlı Devleti’nde belediyecilik anlayışının uygulandığı ilk yer devletin başkenti olan İstanbul olmuştur. Bu bağlamda belediye sisteminin kuruluşu, gelişimi İstanbul örnek teşkil edecek şekilde kurulmuştur. 1800’lü yıllardan itibaren Osmanlı’da başlayan merkezi yönetimin taşralarda kuvvetlenmesi çalışmaları belediyecilik sisteminin oturtulmaya çalışmasıyla başlamıştır. Bu çalışmalar ve modernleştirmeler taşranın yeniden şekillenmesiyle sonuçlanmıştır. Bu durumu takiben 1864 ve 1871 yıllarında vilayet nizamnameleri adı altında taşradaki belediyecilik teşkilatı sisteminin kurulması için iki kanun çıkarılmıştır.
Menemen’de belediyecilik hizmetlerinin 1878 yılında Mehmet Ağa ile başladığını söylemek mümkündür. Ancak gerek Aydın salnamesinde, gerekse o dönemlerde yayınlanan gazetelerde Menemen Belediyesi’nin hizmetlerinden pek söz edilmemektedir. Bununla birlikte ilk imar hizmeti “Ahenk” Gazetesinin 2 ve 20 Şubat 1895 yılındaki sayılarında yayınlanan haberlerde görülmüştür. Bu haberlerde, kazanın her tarafındaki sokaklara kaldırımlar döşendiği ve gereken yerlere kanalizasyon sistemleri inşa edildiği yazılmaktadır. 1896 yılında ise Hükümet Konağı’ndan İstasyon’a kadar olan 2 km. uzunluğundaki cadde’nin inşaası bitirilir. 1902 yılında harap ve bataklık olan bazı sokaklara taş ve lağım döşenir.
Yeni Belediye Binası : 1904 yılında mevcut Menemen Belediye Binası’nın ihtiyaca cevap vermemesi ve kullanışlı olmaması nedeniyle Vilayetten izin alınarak yeni bir bina inşaatına başlanma kararı alınır. 15.000 guruşa mal olacak bu yeni binanın temelleri hükümet memurları, eşraf ve kasaba halkının katıldığı bir törenle atılır.
İşte bu dönemde temeli atılan Belediye’nin bulunduğu yer bugünkü belediye binasının olduğu yerdir. Yayınladığım fotoğraf Menemen Belediye Binası’nın tamamlanıp hizmete girdikten sonra 1935 yılındaki haline aittir. Arşivimdeki bu eski belediye binası fotoğrafında ön tarafta Menemen’in ilk Atatürk Anıtı görülmektedir. O dönemde Belediye Başkanı olarak Avukat İdris Tınaz Bey görev yapmaktadır. Kısıtlı imkanlarla hizmet vermeye çalışan İdris bey, birçok kez Menemen Belediye Başkanı olarak görev yapmıştır..
Menemen halkına yıllarca hizmet veren belediye binası, yıllar içerisinde nüfusun artması ve yeni iskân yerlerinin açılması sonucunda çok yetersiz kalmasına rağmen, bugün bile hala aynı yerde, farklı bina yapısıyla hizmet vermektedir. Yine fotoğrafta görüldüğü gibi iki kattan oluşan eski belediye binasının önünde büyük bir meydan bulunuyordu. Milli günlerde bayram törenleri bu meydanda yapılıyordu. 1950’li yıllara doğru bu meydan’dan Karşıyaka ve İzmir’e çalışan Taksiler de garaj olarak faydalanmıştır.
Menemen Belediye Binası’nın alt katında 1960’lı yıllardan itinaren bir berber, bir bakkal, binanın hemen sağında ise bir kahvehane hizmet vermekteydi. O dönemde belediye’de görevli memurlar ve zabıta kadrosunun kalabalık olması dikkate değerdir. Menemen Belediyesi’nin kuruluşuyla birlikte yapılanan Zabıta kadrosu, 1868 yılında belediye teşkilatlarına yeni bir nizam verilmek istendiği zaman şehremanetinin zabıta-i belediye hizmetlerini yerine getiren memurlara, KOMİSER – BAŞÇAVUŞ – KOMİSYON ÇAVUŞU olarak nitelenen ünvanlar da verilmişti. Bu ünvanlar, son olarak BELEDİYE ÇAVUŞU ve ardından da ZABITA MEMURU şeklinde değiştirilmiştir.
1934 yılında Belediyelere eski Türkçe olarak “URAY” denilmektedir. Menemen Belediyesi’nin belediyesi’nin giriş kapısında da “URAY” levhası yıllarca asılı kalmıştır.
Sayfa başına git