Menemen’de lakabıyla anılan insan sayısı çoktur. Bu insanlardan biri de namıyla söylemek gerekirse rahmetli büyüğümüz “Patlak Yusuf”tur. Soyadı ile birlikte yazarsak Yusuf Dinç ağabeyimiz Menemen’de yıllar yılı taksicilik yapmıştır. Kendisi ile 12 Kasım 2008 tarihinde bir röportaj yapmış, Menemen Tarihi ile ilgili harika bilgiler elde etmiştim.
Yusuf Abimizin hafızası müthişti. 1940’lı ve 1950’li yıllara ait birçok şeyi tüm ayrıntılarıyla birlikte anlatmıştı.
Anlattıklarından biri de o yıllardaki esnaflar ve meslekleri idi.
Aşağıda bu konu ile ilgili olarak çok değerli bilgiler var.
1940-1950 arası Menemen’de Seyyarlar Satıcılar :
* Dondurmacılar : Ömer Efendi, Salih Şen,
* Muhallebici Süleyman : Bulgar göçmeni (Su muhallebisi yapardı)
* Aşureci Aguş ağa : (Kışın salep satarmış.)
* Gevrekçi : Topal Hamdi (Arabacıların Kahvesinde)
* Şambalici-Dondurmacı : İlkokullara yapardı. Kışın evlerde somata yapıp kahvelerde satardı.
* Bozacı : Mehmet Ağa (Bulgar Göçmeni 1936-1937 döneminde gelenler)
* Yoğurtçu : Sırtta taşıyarak satan Mehmet Çavuş, Belediyenin altındaki dükkanında satan Mehmet Ali Bey...
Ve diğerleri :
* Bisikletçi : Karakuzulu Yusuf ve ortağı Reşat Ağa, Baki Tarhan (Şimdiki Akbank’ın karşısında)
* Fırıncı Muharrem, Fırıncı Mehmet, Bango Mehmet
* Doktor : Sıtma Mücadele Doktoru Manisalı Orhan Bey, Bahri Koşay Bey, adını tespit edemediğimiz bugünkü Şehir Hamamının arkasında Yahudi Doktor,
* 1950’DEN ÖNCE : Menemen’e bağlı 2 nahiye 51 köy vardı. Balatçık, Sasalı, Aliağa Menemen’e bağlıydı.
* TAKSİCİ ÜCRETİ :?Belediye’nin köyler için belirlediği rayiç bedel üzerinden belirlenirdi. Daha sonraları ise taksimetre kullanıldı.
* TAKSİCİ : Doğum, hasta olduğu zaman köy telefonundan Jandarmaya telefon gelirdi.
* EBE : Nadide Ebe, Rezzan Ebe
* SEMERCİ : Halil, Eyüp, 1940’larda 6 semerci vardı.
* MUTAF : 5-6 kişi. Keçi kılından heybe dokuyanlar. Çobanlara kepenek yapılırdı. Halı ve kilim keçe’den yapılırdı.
* NALBANT : Mehmet, Kayalı Yusuf,
* 1937’de Selimağanın kahve eskiden Camiydi. Önünde çeşmesi vardı.
* AT ARABASI : Marangozu ayrı, demircisi ayrıydı. Marangoz Ali, Demirci Bedevi Mehmet (Ulu Cami’nin karşısındaydı) bu işin üstadlarıydı.
* ZAHİRECİ : Arpacı Ahmet Efendi, Rasim Özge, Kesikköylü Veli.
* PAZARYERİ : Ekin pazarı (Eniştenin arka kısmında) , sebze ve pirinç pazarı (Müftülüğün yeri) Bilgi yaz.
* MÜFTÜLÜĞÜN BULUNDUĞU YER RUMLARDAN KALMA MEZARLIKTI.
* 1940’da öğretmenler : Huriye Hanım, Cavit Bey (Tevfik Fikret), Hüseyin Bey, Şadiye Öğretmen, Musa Bey (Kubilay), Abidin Bey (Ş. Kemal’de Başöğretmen),
KUBİLAY TÖRENLERİ : Törenler Mayıs ayında yapılırdı. İzmir’den Manisa’dan günde 6-7 sefer özel trenler gelirdi. 1940’lı yıllarda anma törenleri matem havasında değildi. Birlik, beraberlik ve dayanışma gösterileri eğlence havasındaydi. (GAZETELERDEN ARAŞTIR) 1950’den sonra.... şimdiki haline döndü.
* EVLERİ YAPMAK İÇİN : Asarlık çayından kum ve çakıl alınırdı.
* ELEKTRİK : Avcılar kulübünün olduğu yerde bir santral vardı. 1950’den sonra elektrik yaygınlaştı.
* OVA’DA : Çakal, Sırtlan, Tilki, Domuz. Selanik göçmenlerinin tamamında bulgar tabancası vardı.
* Eski Devlet Hastahanesi’nin büyük bölümü mezarlıktı. Bir bölümü de Halkevi olarak kullanılıyordu. 1940’da Halkevini Naci Bekir işletiyordu.
İLK BENZİNCİ 1948 : Şimdiki Kubbeli bakkalın yanında Benzinci Haydarın işlettiği küçük dükkanda benzin satılırdı. Yağ tenekelerine benzer tenekelerin içinde bulunan ve tenekenin etiketinde orak-çekiç resmi bulunan bu benzin Rusya’dan getirtiliyordu. İsteyen teneke içinde alabildiği gibi isteyene de depodan pompa ile basılan 5 litrelik şişelerde satılabiliyordu. Daha sonraki yıllarda Halil Ağa ve Ali Tufan da açtıkları dükkanlarında benzincilik yapmaya başladı.
TAMİRCİ : 1940 - 1950 yılları boyunca Menemen’deki araçların bakım, onarım, yedek parça ve lastik ihtiyaçları İzmir’den tedarik edilerek sağlandı.
İLK TAMİRCİLER : İki ortak Fahrettin Köse ve Ali Ayla’dır.
İLK TRAKTÖRLER : Menemen ovasına giren ilk traktörler 1945 yılında Fatson marka paletli traktörlerdir. Menemen ovasında Arpa, Buğday, Mısır ekilmektedir. Saman para etmediği için yakılmaktadır. Üzüm bol miktarda vardır.
ROMANLAR : Menemen’in ilk yerlilerindendirler. 1900’lü yılların başında çoğunlukla Ahıhıdır Mahallesine yerleştikleri, ilçe genişledikçe Kazımpaşa ve Zafer mahallelerine doğru ikametlerini genişlettiler.1935 yılında şimdiki pazaryerinin arka kısmında bulunan Rasim Ağa’nın büyük çiftliğindeki evlerde hasır yaparak geçimlerini sağlarlardı.
TAŞHAN : Yeni sinemanın olduğu yer Hüseyin Karaburun’a ait haldi. Burnunun büyük ve koyu olması nedeniyle bu soy ismini almıştı Hüseyin Karaburun. 1937 yılında hal yıkılarak sinemaya dönüştürüldü ve Taşhan’a taşındı. Taşhan 1960 yılına kadar hal olarak kullanıldıktan sonra Marangoz esnafının hizmetine açıldı. 1996 yılında tamamen boşaltılarak restore edildi ve bugünkü görünümüne kavuştu.
Yeni sinema Menemen’in ilk sineması ünvanını kazandı. Yeni Sinema’nın ilk yıllarında sessiz filimler gösterilirdi. Ancak ilk sessiz filmler, bugün merdivenli pazar olarak bilinen eski pazar-yerindeki Kilise’de gösterilmeye başlandı.
Mekanın Cennet olsun Yusuf Dinç Ağabey.
Sayfa başına git